سرور هادیان | شهرآرانیوز؛ اینروزها شاخص کل بورس با عبور از مرز ۳میلیون و ۴۰۰هزار واحد، به رکوردی جدید دست یافته و وارد کانالی شده است که در تاریخ بازار سرمایه کمسابقه یا حتی بینظیر محسوب میشود؛ این درحالی است که حدود شش ماه پیش و پس از تلاطمهای ناشی از جنگ دوازدهروزه تحمیلی علیه ایران، بورس در یکی از سختترین دورههای تاریخی خود قرار داشت.
فعالان بازار سرمایه اینروزها بار دیگر شاهد بازگشت اعتماد، افزایش نقدشوندگی، رشد شاخصها و بهبود سودآوری شرکتها هستند و بازار در مسیر پایدارتر و منطقیتری قرار گرفته است. پایان بورس دیروز با سبزپوشی ۶۳ درصد از نمادهای بازار سهام رقم خورد. این موضوع با ورود ۱.۳ همت پول حقیق روی داد. باید دید روند رو به رشد این بازار ادامه خواهد یافت؟
امیر زندنژاد طهرانی، کارشناس بازار سرمایه، در گفتوگو با شهرآرا درباره وضعیت بورس و چشم انداز آن تا سال نو گفت: بازار سرمایه ایران در نیمه دوم امسال شرایط ویژه و پویایی داشته است؛ شرایطی که حاصل ترکیبی از تحولات ساختاری داخلی، عوامل بیرونی و همچنین واکنش فعالان بازار به این عوامل است.
وی وضعیت کنونی را دورهای از تعدیل و تثبیت نسبی پس از شوکهای گذشته توصیف کرد و گفت: بازار در جست وجوی «قیمتهای تعادلی» جدید بر اساس پارامترهای اقتصادی اصلاح شده است.
زندنژاد طهرانی درباره تحلیل وضعیت کنونی بیان کرد: مهمترین عوامل مؤثر شامل سیاستهای پولی و تورم است. بالابودن نرخ تورم و همچنین انتظارات تورمی باعث شده تا داراییهای واقعی (ازجمله سهام) به عنوان پناهگاهی دربرابر کاهش ارزش پول مورد توجه باقی بمانند. با این حال، حساسیت بازار به اخبار مرتبط با نرخ سود بانکی و سیاستهای انقباضی بانک مرکزی نیز بالاست.
وی ادامه داد: یکی دیگر از عوامل اثرگذار، قیمتهای جهانی و تحولات حوزه بین الملل است. قیمت کالاهای اساسی مانند فلزات، محصولات پتروشیمی و معدنی و همچنین قیمت نفت، مستقیما بر سودآوری بسیاری از شرکتهای بزرگ بورسی تأثیر دارد. هرگونه تنش ژئوپلیتیک یا تغییر در تعادل عرضه و تقاضای جهانی میتواند به سرعت در بازار منعکس شود. تاکنون نیز افزایش قیمت این کالاها آثار مثبتی بر سهام مرتبط داشته است.
کارشناس بازار سرمایه با اشاره به مذاکرات بین المللی و روابط خارجی گفت: مذاکرات و روابط خارجی همچنان متغیری کلان و پیش بینی ناپذیر است که در صورت ایجاد تغییرات اساسی میتواند جریان نقدینگی و ارز شرکتها را تحت تأثیر قرار دهد.
وی با اشاره به وضعیت بنیادی شرکتها بیان کرد: گزارشهای مالی شرکتها در دورههای مختلف نشان میدهد بسیاری از شرکتهای صادرات محور با توجه به حذف نرخ ارز ترجیحی و افزایش قیمتهای جهانی، سودآوری قابل توجهی داشتهاند؛ اما شرکتهای داخلی محور، به ویژه در صنایعی که هزینههای وارداتی بالایی دارند، تحت فشار حاشیه سود قرار گرفتهاند.
به گفته زندنژاد طهرانی، نسبتهای ارزندگی (P/E) بازار در سطوح تاریخی پایین تری نسبت به اوج سالهای گذشته قرار دارد و این موضوع نشان دهنده تعدیل قابل توجه قیمتها و در برخی موارد، جذابیت قیمتی است. وی درباره روان شناسی بازار و نقدینگی نیز اظهار کرد: حضور سهام داران خرد همچنان پررنگ است، اما تمایل به احتیاط افزایش یافته است.
حجم معاملات در مقایسه با دورههای رکودی، رونق بهتری داشته که نشان دهنده جذابیت سهام برای سرمایه گذاران است؛ البته بخشی از نقدینگی به سمت بازارهای موازی مانند مسکن، خودرو و ارز حرکت کرده، اما ظرفیت جذب بورس در صورت بهبود انتظارات همچنان بالاست.
کارشناس بازار سرمایه درباره چشم انداز پیش رو تا پایان سال۱۴۰۴ توضیح داد: یک سناریوی محتمل این است که بازار در محدودهای کند و با نوسانات محدود، اما رو به بالا حرکت کند و در جست وجوی نشانههای محکم تری از ثبات اقتصادی باشد. همچنین شاخص کل احتمالا روندی خنثی تا صعودی ملایم را تجربه خواهد کرد؛ به شرط آنکه تحولات بین المللی تشدید نشود.
وی یادآور شد: صنایع صادرات محور (پتروشیمی، پالایشگاهی، فلزات و معدنی) و همچنین گروههای دارای قیمت گذاری آزاد (مانند برخی خودروییها و خدمات مالی) میتوانند عملکرد بهتری داشته باشند.
زندنژادطهرانی با تأکید بر نقش پررنگ مذاکرات و سیاست بین المللی در جهت دهی بازار افزود: اجرای سیاستهای حمایتی مشخص برای بازار سرمایه مانند تقویت صندوقهای توسعهای، تسهیل ورود سرمایه نهادی و سرمایه گذاران خارجی، تثبیت نرخ ارز در سطوح منطقی و بهبود انتظارات تورمی، از عواملی هستند که میتوانند بازار را حمایت کنند. همچنین گزارشهای سودآوری شرکت ها، اهمیت ویژهای دارد.
وی درباره پیشنهاد به سرمایه گذاران، توضیح داد: استراتژی بلندمدت و مبتنی بر ارزش، با توجه به ارزندگی نسبی بازار، میتواند رویکرد مناسبی باشد. سهام شرکتهای بنیادی با ترازنامه سالم، جریان نقدی مثبت و سابقه سودآوری پایدار برای افق بلندمدت گزینههای مطلوبی هستند. همچنین تنوع بخشی با ترکیب سبدی از صنایع مختلف (صادراتی، داخلی و صنایع مقاوم دربرابر تورم) و تخصیص بخشی از سرمایه به صندوقهای درآمد ثابت کم ریسک یا صندوقهای مختلط برای کاهش نوسانات توصیه میشود.
وی ادامه داد: پیگیری اخبار کلان و صورتهای مالی، توجه ویژه به گزارشهای ماهانه فروش و تولید شرکت ها، آمارهای تورم و نقدینگی و همچنین سخنان مقامات اقتصادی ضروری است. کارشناس بازار سرمایه با تأکید بر دوری از تصمیم گیریهای هیجانی گفت: بازار در مرحلهای قرار دارد که صبر و تحلیل، بر شتاب و احساس غلبه دارد. خرید در اوج هیجان و فروش در قعر ناامیدی معمولا به زیان سرمایه گذار خرد تمام میشود. وی افزود: بورس ایران بسیار ارزشمندتر از ارقام کنونی است و در آستانه سال۱۴۰۵ در دوره انتقالی مهمی قرار دارد.
اگرچه ریسکهای کلان وجود دارد، اما سطح قیمتهای تعدیل شده و پتانسیل رشد بنیادی بسیاری از شرکت ها، فرصتهای انتخابگری خوبی برای سرمایه گذاران آگاه ایجاد کرده است. احتمالا بازار تا پایان سال بیشتر تحت تأثیر دادههای اقتصادی داخلی و بهبود انتظارات خواهد بود تا هیجانات کوتاه مدت. نگاه بلندمدت، تحلیل بنیادی و مدیریت صحیح ریسک، سه رکن اصلی موفقیت در فضای کنونی هستند.
هومن عمیدی، کارشناس ارشد بازار سرمایه هم گفت: اگر نگاهی به وضعیت بازار در سال ۱۳۹۹ داشته باشیم، متوجه میشویم که هنوز قیمتها در بسیاری از سهمها به سطح آن سال نرسیدهاند. در آن زمان، قیمت دلار حدود ۲۷ تا ۳۰ هزار تومان بود، درحالی که امروز به بیش از ۱۲۰ هزار تومان رسیده است. اگر همین نسبت را در نظر بگیریم، ارزش دلاری بازار سرمایه که امروز حدود ۸۰ تا ۱۰۰ میلیارد دلار برآورد میشود، باید به ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلیارد دلار برسد.
این کارشناس ارشد بازار سرمایه اضافه کرد: شاید در شرایط فعلی، ورود نقدینگی به بازار سرمایه سریع اتفاق بیفتد، اما خروج آن هم به همان سرعت ممکن است رخ دهد. همان طور که در سال ۱۳۹۷، بازار سرمایه با کمبود نقدینگی مواجه بود، اما به طور ناگهانی جریان هوشمند پول وارد بازار شد و شاهد رشد چشمگیر بازار در مدت کوتاهی بودیم.
عمیدی افزود: اگر قیمت طلا و دلار در سطوح کنونی تثبیت یا کنترل شود، احتمال خروج پول از این بازارها وجود دارد. در شرایطی که سایر بازارها ظرفیت رشد زیادی ندارند و به سمت مصرفی شدن پیش رفتهاند، اگر سرمایه گذار به دنبال بازدهی بالا باشد، پول هوشمند به سمت بازار سرمایه حرکت خواهد کرد.